Tey ríkastu sigla langt framm um hini øll

Hagstovan hevur kunngjørt árligu hagtølini um inntøkubýtið, og onkur tíðindafólk hava aftur skrivað um at Føroyar eru millum mest javnbýttu lond í heiminum, tá um inntøkur ræður. Norðurlond sum heild eru javnari enn flestu onnur lond, men seinastu tvey áratíggjuni er ójavnin vaxin.

 

Ójavnin vexur av fleiri orsakum, men einamest vexur ójavnin millum tey allar ríkastu og restina, tí at inntøkurnar hjá teimum ríkastu vaxa við heilt aðrari og skjótari ferð enn hjá restini. Eisini í Føroyum, sum víst í talvuni niðast.

 

Her eru øll árini sum Hagstovan hevur mátað inntøkubýtið býtt í tvey – fyrru og seinnu sex árini av teimum tólv. Roknaði eru síðani mát fyri mittastu inntøkurnar í inntøkubýtinum, inntøkurnar hjá ríkasta prosentinum, og seinast inntøkurnar hjá teimum ríkastu um leið fjøruti fólkunum í landinum.

 

	2009-2014	2015-2020	Vøxtur
Mittan	151.297	179.877	19%
Næstríkast	800.809	1.090.682	36%
Ríkastu 40	1.825.214	3.637.039	99%

 

Alivinnan: Fýra ferðir meira í vinningsbýti enn til Føroya fólk fyri tilfeingið

Skalt tú fáa lax at vaxa seg til stóra søluvøru í aliringum, mást tú brúka firðirnar hjá Føroya fólki at ala í. Var kapping um hesi rættindini at ala á føroyskum firðum, komu miljardir í landskassan, og skatturin kundi minkað tilsvarandi. Fyritøkurnar gjalda ikki tað stóra í lønum, og gjalda onki fyri rættindini at ala á føroyskum firðum.

Sambært hagtølum frá Hagstovu Føroya gjalda fyritøkurnar mest í vinningsbýti til útlendskar og føroyskar partaeigarar. Tey fimm árini frá 2016 til 2020 fingu partaeigararnir heilar 3 miljardir í vinningsbýti. Somu ár fekk Føroya fólk slakar 700 miljónir í tilfeingisgjøldum burtur úr alingini. Avlopið var so stórt, at partaeigararnir fingu fýra ferðir so nógv sum tann ið tilfeingið eigur – Føroya fólk. 

At hetta er skilaleysa órættvíst skilst týðuliga av, at tá rættindi verða seld millum privatar partar, og eisini á føroysku uppboðssølunum, var prísurin á rættindunum meira enn helmingin av avreiðingarvirðinum. Tilfeingisrættindini vóru høvdu tí marknaðarprís, sum var helvtin av avreiðingarvirðinum.

Skipaði Løgtingið fyri altjóða kapping um at brúka føroyskar firðir til aling, fingu Føroyar mestur fýra ferðir tær 700 miljónirnar fyri rættindini.

Tey, sum hava fingið 3 miljardir í vinningsbýti burtur úr alingini í Føroyum, hava í veruleikanum fingið bróðurpartin av tí tilfeingisvirði, sum Føroya fólk av røttum átti. Helst er meginparturin farin í útlendskar lummar. Tey keyptu ein lutaseðil til happadráttin um tilfeingisríkidømi Føroya á keypsskálanum. Snilt. Restin fór í serstakliga fáar hendur í Føroyum.